Mirjam van der Rijst & Harold Pereira - Boekoe Kita (ons boek)

Boekoe Kita, Indonesisch voor ‘ons boek’, heeft het Lintje van de Boekverkoper in de wacht gesleept. Dat lintje wordt uitgereikt aan boeken die de lezer informeren over een bepaald onderwerp, zonder dat er enige vorm van voorkennis wordt vereist. Dat het boek vele kopers heeft overtuigd, zoveel is duidelijk. Binnen zes weken was het kookboek uitverkocht en inmiddels is de derde druk op de markt.

Het eerste wat opvalt aan Boekoe Kita is zijn volume, het leeslint met drie pepertjes eraan bevestigd (leuk detail) en de lifestyleachtige uitstraling. Met lifestyle bedoel ik niet noodzakelijk een fancy, opgeleukte, en dus vooral fake uitstraling. In dit geval heb ik het over de Indische kookstijl, en bij uitbreiding hun typische ‘levensstijl’. En die hoeft niet altijd even ernstig weergegeven te worden. De paginagrote foto waarop vrouwenvoeten gehuld in nylon toch in teenslippers geprest worden is symptomatisch. Complimenten aan de fotograaf van dienst, tevens co-auteur van het boek, Harold Pereira. Verder hield ik ook erg van de close-ups die getormenteerde overgrootouders-hennahanden in beeld brengen.

Toch komen de auteurs niet constant aan bod. Elk hoofdstuk is geschreven door een Indiër die inmiddels in Nederland woont. De elf koks focussen zich elk op een eigen thema/ingrediënt, zo gaat het van lombok (Spaanse peper) over ketjap tot kokos en knoflook naar rijst. Die focus zorgt voor de scherpte van het boek. De inleidende stukjes gaan dieper in op de mens achter de kok, zodat je ook het verhaal achter het recept te weten komt.

Over naar de recepten dan. Op p. 27 wordt lamsvlees in ketjapsaus bereid. Zonde dat er lamsfilet in plaats van lamsstoofvlees gebruikt wordt, aangezien filet een pak duurder en uiteindelijk een stuk minder sappig is. Nuja, detailkritiek. Oorspronkelijk begreep ik ook niet goed waarom het kookboek recepten als ‘frikadel pan’ opnam. Maar, als je per auteur de anekdotische voorstukjes leest, kom je te weten dat iedere kok bij zijn ‘verhuis’ naar Nederland grote moeite stak in de assimilatie aan de nieuwe, Westerse cultuur. Toch probeert hij de band met de Indische keuken niet te verliezen, door hun kruiding en afwerking sterk inheems te houden. Soms werkt de multiculturaliteit ook verwarrend: in het ene recept hebben ze het over een pisangblad, in het volgende recept dan weer over bananenblad. Over de presentatie middels bananenbladeren – in combinatie met een rijsttorentje bijvoorbeeld – valt daarentegen minstens te zeggen dat ze origineel is.

Het is jammer dat er vrij weinig desserten zijn opgenomen in het kookboek. Maar de originaliteit van de andere gerechten compenseert dat ruimschoots. Wat te denken van het voor Westerse termen originele recept Gefrituurde eieren in hete saus (sambal goreng telor)? Of Groente-omelet met zoete tomatensaus (foe jong hay)? Dat algemeen het gebruik van een bouillonblokje wordt afgeraden wegens te zout, stemt me vrolijk.

Ook de vormgeving is zoals verwacht typisch Ind(ones)isch. Er zit zoveel kracht en diversiteit in de steunkleuren dat het geheel bijna kitsch aandoet. Maar net dat aspect past goed binnen het thema. De afwisseling van de gerechten met de anekdotische biografietjes en tevens met mythen en spreekwoorden, zorgt voor een vorm van evenwicht.

De negentig recepten in het boek bevatten weinig tot geen fouten. En het sterkste punt van Boekoe Kita is de opname van eerlijke gerechten bereid door gewone koks. Ik ben een echte fan van de Indische/Indonesische keuken. En al wie houdt van kruiden, geuren en bijzondere smaken, moet dat fan-schap beslist ook eens overwegen! Genoeg heb je zeker aan dit boek met zijn 317 opgedikte pagina’s. Vandaag nog mijn boek, maar binnenkort ‘ons boek’.

[Femke Vandevelde]

Titel: Boekoe Kita (ons boek)
Auteur: Mirjam van der Rijst & Harold Pereira
Receptuur: Ingmar Niezen
Tekst: Yosara Geerlings
Fotografie: Harold Pereira
Uitgeverij: Terra Lannoo
Jaar: 2010
Collatie: 317 pp. (ill.)
ISBN: 978-90-898-9229-4
Kwalitatieve beoordeling: ****
Moeilijkheidsgraad: II